Wagner là ai ?
Wagner còn được biết đến là Công ty Quân sự tư nhân Wagner (Private Military Company Wagner) là một công ty đặc biệt được biết đến trong lĩnh vực quân sự tư nhân. Wagner là một công ty an ninh tư nhân có trụ sở tại Nga và được cho là có liên kết mật thiết với Chính phủ Nga.
Công ty này do Yevgeny Prigozhin (một doanh nhân kiêm cộng sự thân cận của Putin) thành lập. Nhóm này trở nên nổi tiếng trong Chiến tranh Donbas ở Ukraine. Nhóm này hỗ trợ các lực lượng dân tộc tự quyết thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Luhansk từ năm 2014 đến năm 2015. Nhóm thường chiến đấu theo phe thân Nga trong các cuộc nội chiến ở Syria, Libya, Cộng hòa Trung Phi, và Mali.
Wagner trở nên nổi tiếng vào năm 2014 khi xuất hiện trong cuộc xung đột ở Đông Ukraine, nơi các nhóm lính thuê của công ty này được cho là đã tham gia vào hoạt động quân sự hỗ trợ cho lực lượng ly khai và quân đội Nga. Công ty Wagner đã được cho là tham gia vào các hoạt động tương tự ở Syria và các khu vực khác, thường là với vai trò nhân viên thuê bảo vệ, huấn luyện viên quân sự và tư vấn quân sự.
Tuy công ty Wagner không được công nhận chính thức bởi chính phủ Nga và không có sự công nhận quốc tế, nó vẫn được cho là có mối quan hệ chặt chẽ với các quan chức Nga và có thể nhận được hỗ trợ từ phía đó. Do tính chất mờ ám và không chính thức của công ty này, thông tin về hoạt động và tổ chức nội bộ của nó còn nhiều sự không rõ ràng và tranh cãi.
Ông trùm Wagner - Yevgeny Prigozhin
Yevgeny Prigozhin là một doanh nhân người Nga và được biết đến với biệt danh "đầu bếp của Putin" vì sự liên kết mật thiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Sinh vào ngày 1 tháng 6 năm 1961 tại Leningrad (nay là Sankt-Peterburg), Nga, Prigozhin đã có một sự nghiệp đa dạng và đầy tranh cãi.
Trước khi trở thành một doanh nhân thành công, Prigozhin đã có quá khứ tội phạm và từng thụ án trong thập kỷ 1980 vì tội cướp ngân hàng. Sau đó, ông chuyển sang ngành công nghiệp ẩm thực và thành lập một chuỗi nhà hàng tại Sankt-Peterburg, Nga.
Tuy nhiên, Prigozhin trở nên nổi tiếng và gây tranh cãi lớn khi các công ty thuộc sở hữu hoặc liên kết với ông, bao gồm Công ty Đầu bếp St. Petersburg, đã trở thành nhà cung cấp lớn của quân đội Nga và nhận được các hợp đồng từ Chính phủ Nga. Prigozhin cũng được cho là điều hành Tập đoàn Wagner, một công ty quân sự tư nhân có liên kết với hoạt động quân sự ở nước ngoài.
Ngoài công việc kinh doanh, Prigozhin cũng được cho là đã tài trợ các hoạt động thông qua các tổ chức phi lợi nhuận và mạng lưới người ủng hộ Putin. Ông đã bị áp đặt lệnh trừng phạt và cấm du lịch từ Mỹ và các nước phương Tây sau cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016 thông qua các hoạt động trên mạng và bắt đầu của cuộc điều tra Mueller.
Yevgeny Prigozhin vẫn tiếp tục nắm giữ quyền lực và sự gần gũi với Vladimir Putin và vẫn là một nhân vật đáng chú ý trong văn đàn chính trị và kinh doanh Nga.
Tại sao Wagner lại dám nổi loạn
Ông Prigozhin - Ông trùm của Wagner đã tố cáo Bộ Quốc phòng Nga giết 2.000 tay súng của ông này. Chưa rõ thực hư và nguyên nhân cốt lõi ra sao nhưng Prigozhin thề sẽ trừng phạt Bộ Quốc phòng Nga và nói đang dẫn quân từ Ukraine về thành phố Rostov miền nam nước Nga.
Tình hình hành động hiện tại của nhóm Wagner
Một nguồn tin an ninh Nga cho biết các tay súng đánh thuê của tập đoàn Wagner đã nắm quyền kiểm soát tất cả các cơ sở quân sự ở thành phố Voronezh, cách Matxcơva khoảng 500km (310 dặm) về phía nam.
Trước đó, người đứng đầu tập đoàn lính đánh thuê Wagner đã tuyên bố kiểm soát các cơ sở quân sự tại thành phố Rostov và yêu cầu gặp Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov cũng như Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, nếu không Wagner sẽ phong tỏa Rostov và tiến về Matxcơva.
Phản ứng của Putin trước hành động nổi loạn của nhóm Wagner
Theo ông Putin, ông cũng đã trao đổi với người dân, quân đội và các cơ quan an ninh, cũng như những người “đã bị lôi kéo vào vụ nổi dậy vũ trang xuất phát phát từ sự lừa dối và đe dọa”.
Tổng thống Nga khẳng định những “tham vọng lợi ích cá nhân quá mức” đã dẫn tới sự phản bội đất nước và người dân.
“Hãy bảo vệ người dân và quốc gia trước mọi đe dọa, bao gồm việc phản quốc cũng như những gì chúng ta đối mặt trong chính sự phản quốc này.
Tham vọng lợi ích cá nhân quá mức đã dẫn tới sự phản bội, sự phản bội đối với đất nước chúng ta, người dân chúng ta và phản bội đối với lý do mà những chiến binh cũng như chỉ huy của chính Wagner Group đã chiến đấu và bỏ mạng cùng các đơn vị khác của chúng ta”, ông Putin nhấn mạnh.
Tổng cục An ninh liên bang Nga (FSB) đã truy tố hình sự đối với ông Prigozhin về tội kích động binh biến. Theo đó ông Prigozhin sẽ đối diện mức án tù từ 12 tới 20 năm nếu bị kết tội, Hãng TASS dẫn thông báo từ phòng báo chí của công tố viên.
“Các hành động và phát ngôn của Prigozhin cấu thành tội kêu gọi một cuộc xung đột vũ trang dân sự trên lãnh thổ Nga, và đâm sau lưng những quân nhân Nga chiến đấu với các lực lượng Ukraine ủng hộ Phát xít”, văn phòng này nêu.
